Bilinirleşmenin getirdiği sıkılganlık

Yıllardır duyduğum bir laf var: “Abi x çok popüler olunca çok sıkıldım ondan.” lafı. Buradaki x bir şarkı, şarkıcı veya albüm de olabiliyor; bir film veya yönetmeni de olabiliyor; bir kitap veya yazarı da olabiliyor; ne bileyim bir site veya site türü de olabiliyor… Ve bunu az kişi de yapmıyor, çoğunluk yapıyor, yani kitlesel bir sıkılganlık oluşuyor ve x, popülaritesini bu sıkılganlık yüzünden yitirip, yitip gidiyor. Birkaç örnek vermek istiyorum – hem duyduklarım, hem gördüklerim, hem duyacaklarımız veya göreceklerimiz:

x = Cem Yılmaz;
x = BBG, Popstar ve benzerleri;
x = Quentin Tarantino;
x = Facebook;
x = Yonja;
x = Blog yazmak;
x = Ajdar;
x = 1 Nisan şakaları;
x = Gotik kızlık (eheh evet);
x = Duman (müzik grubu);
x = vesaire…

Bu olay belki doğal seleksiyonla ilgili olabilir, ama benim gördüğüm, en tanınmış ve en çok sevilen x‘lerin zaman içinde (ki bu zaman dilimi uzun da olabiliyor, kısa da) nedensiz yere yok olma noktasına gelmesi. Bunu yapan sadece Türklerdir de demiyorum tabii, bütün dünyada böyle.
Bunun sebebini, bu olayı fark ettiğimden beri merak eder dururdum, hatta bu yazıya başlamadan hemen önce, bu yazıyı yazmaya karar verirken bunun sebebini sana soracaktım (He ya, sana.) ama sanırım mantıklı bir sebep buldum:

İnsanlar bencil abi. Bir şeyi sadece kendileri bilsinler, kendileri sevsinler istiyorlar. “Sadece ben bileyim, ben seveyim ki etrafımdakilere doyasıya anlatabileyim.” istiyor millet. X‘i herkes biliyor olunca, “Abi şurası çok güzel biliyo’ musun?” “Evet.” “Ha… İşte süper ora.” “Evet yav süper.” “Evet.” gibi son derece sıkıcı muhabbetler dönmeye başlıyor ve bu da insana sıkılganlık veriyor. Yani bu “Bilinilirlik kazanınca sıkılırım.” zihniyetinde olan, tanıdığım birçok insan var ve hepsine şu an bencil dediğimin farkındayım ama kusura bakmayın, bu sebep bana çok mantıklı geliyor.

Bir de işin kopyacılık kısmı var ki bu kısım daha çok ticari amaçla üretilen x‘lerin başına geliyor. Örneğin Asmalı Konak çıktıktan sonra ortalık ağa dizisi doldu. Sonra n’oldu? Asmalı Konak dahil (ki o süper diziydi) tüm ağa dizilerinden millete gına geldi, yerini başka dizi modalarından birine (sanırım zengin işadamlı dizi modasına) bıraktı. Veya ne bileyim, ortalık herkesin birbirini yediği reality show’lardan geçilmediği dönem kısa sürdü, olaydan en güzel ekmek yiyen BBG oldu. Bundan da anlıyoruz ki ticari başarı sağlayan x‘leri bitirmenin en iyi yolu, aynı x‘lerden çok daha az da olsa yine ticari amaçla üretilecek olanlarını sürüp durmak olacaktır.

Sebep sorarak bitirecektim, tek sebep diye başladım, iki sebep buldum :). Sana da sormak istiyorum, belki daha çok sebep çıkar. Sence?

Barış Ünver
03 Ocak 2008

Yazıyı beğendiniz mi? Beğendiyseniz, yeni yazılardan epostayla haberdar olmak için Beyn'in eposta abonesi olabilirsiniz.

Yorumlar kapalı.