Yazılı beyin fırtınası: Brainwriting

Smashing Magazine isimli harika internet sitesinde okuduğum harika bir tekniği Beyn’de paylaşmaya karar verdim: yazılı beyin fırtınası. İngilizcesi “brainwriting” ve ben “yazılı beyin fırtınası” olarak çevirdim, itirazı olan yoktur umarım. Yazı boyunca “yazılı beyin fırtınası yazılı beyin fırtınası yazılı beyin fırtınası” demek istemediğim için tekniğe kısaca YBF diyeceğim, mazur görün.

Adından da anlaşılacağı gibi, YBF, bildiğimiz beyin fırtınasının yazılarak yapılanına deniyor. YBF tekniği kullanıldığında, klasik beyin fırtınası seanslarında oluşan;

• Fikir karmaşası,
• Aynı anda birden fazla fikre yoğunlaşılamaması,
• Boş fikirlerle sürenin boşa harcanması,
• Baskın abinin/ablanın seansı domine etmesi,
• Tembel teneke Fikri’nin fikir beyan etmeden geyik yapması gibi sorunlardan kaçınmış oluyoruz.

Teknik ciddi anlamda basit: Konu belirlenir, her kişinin aynı anda birer fikir yazması istenir ve kısa aralıklarla fikirler bir sonraki kişiye paslanarak geliştirilmesi beklenir. Süreç tamamlandığında kişi sayısı kadar fikir belirlenmiş ve herkes her fikre katkı sağlamış olur. “Süpersonik” değilse nedir bu?

Elbette tekniğin özeti bu olsa da, farklı türden YBF uygulamaları düşünülmüş:

Klasik Yazılı Beyin Fırtınası Uygulaması

1. Gruptaki herkese birer sayfa kağıt dağıtılır.
2. Üzerinde beyin fırtınası yapılacak olan soru (veya sorun) belirlenir.
3. Katılımcıların her birinden, konuyla ilgili bir cümle (veya bir cevap, veyahut bir madde) yazılması istenir.
4. YBF seansının yöneticisi (moderatörü) kısa bir süre (bence 1 dakika, sence 2 dakika, bana göre süt, onlara göre çikolata) bekler ve herkesten kağıdını yanındakine vermesini ister.
5. Dilenen tur sayısı tamamlanınca veya herkes yine kendi kağıdına kavuştuğunda seans biter. Yönetici kağıtları toplar veya katılımcılar kağıtlarını vermemek için kağıtları hızla yemeye başlarlar.

Çevrimiçi Yazılı Beyin Fırtınası Uygulaması

Aynı anda birden fazla kişinin düzenleme yapabileceği bir Google Drive tablosuyla, benzer bir seans çevrimiçi (onlaaayyynnn) olarak yapılabilir:

1. Tablonun en tepesine, YBF seansının konusu yazılır.
2. Her katılımcı, seçtikleri bir sütuna fikirlerini yazar.
3. Bulunduğu sütunda işi biten her katılımcı, bir sütun sağa ve bir satır aşağı inerek sağ-alt hücrede, o sütunun en tepesindeki fikre katkıda bulunur. (En sağ sütundayken ilk sütuna dönmeyi akıl edemeyen katılımcılar gruptan atılır, Facebook’tan silinir.)
4. Sütun sayısı kadar satır doldurulduğu vakit, seans tamamlanır.

K-F-D Uygulaması

Bu uygulamada K harfi kişi sayısını, F harfi fikir sayısını ve D harfi de dakika cinsinden süreyi belirtiyor. Uygulamada optimum rakamlar 6-3-5 olarak belirlenmiş ancak grubunuzun büyüklüğüne ve grubun ortalama zeka puanına göre düzenlemeler yapabilirsiniz.

Uygulama, optimum rakamları örnek olarak kullanırsak, şu şekilde işliyor:

1. YBF konusu belirleniyor.
2. Altı kişi birden, önlerindeki kağıtlara, 5 dakika içerisinde, 3’er fikir yazıyor. Kişilerin ilginç fikirler bulmaları serbest — hatta ilginç fikirler bulmaları, sonraki adımları kolaylaştırdığı için önemli bir etmen bile olabilir. (Dikkat edilmesi gereken şey, “ilginç/sıradışı” ile “absürt/saçma” anlamlarının ayrımını doğru yapabilmek.)
3. 5 dakikanın sonunda herkes kağıdını yanındakine veriyor ve yine herkes önüne gelen yeni kağıttaki fikirleri okuyor. Okuduktan sonra bir sonraki 5 dakikalık süreç başlıyor ve kağıtta yazan fikirlerin açtığı ufuklarla, yeni fikirler yazılıyor.
4. 6 kişi, 6 defa 5’er dakikalık süreçler sonucunda, 6 kağıda 18’er tane fikir yazmış oluyor; dolayısıyla uygulama sonunda 104 tane cillop gibi fikir beliriyor.

Fikir Kartları Uygulaması

Az sayıda kişiden oluşan gruplar için daha uygun olan bu uygulama, hız gerektiriyor ve moderatör “Bitti!” diyene kadar devam ediyor:

1. Grup, çember (veya dikdörtgen, belki üçgen) halinde masaya (veya sandalyelere, belki yere) oturur.
2. Herkesin önünde epey bir kart vardır ve hepsi boştur.
3. Herkes önündeki bu boş kartlardan birine bir fikir yazar ve ortaya açık şekilde koyar.
4. Fikri yazıp ortaya koyan kişi, önündeki kartlara yeni fikirler yazmaya devam eder.
5. Fikir bulmakta sıkıntı çeken kişi, ortadan bir veya birden fazla kart alıp ufkunu açabilir.
6. Başta dediğim gibi, moderatör “Bitti!” dedi mi kalemler bırakılır.

Sonuç

Tekrar tekrar söylemeyeyim demiştim ama ağız dolusu “yazılı beyin fırtınası” diyesim geliyor çünkü gerçekten harika bir fikir. Hepsi birbirinden eğlenceli bu uygulamalar sayesinde;

• Eli yüzü düzgün fikirler ortaya çıkmış olur.
• Boş konuşmalarla süre boşa harcanmamış olur.
• Baskın kişilerle pasif kişiler aynı katkıyı sağlamış olur.
• Aynı anda birden fazla fikirle ilgilenilmiş olur.
• Ufak bir ihtimalle kansere çare bulunabilir.

Umarım tekniği de, yazıyı da beğenmişsinizdir. Sizin bu konuda fikirleriniz var mı?

Kaynakça

• “Using Brainwriting For Rapid Idea Generation” (Smashing Magazine)
• “Applying Creativity: Using Brainwriting to Generate Options” (Buffalo State College)
• “Brain Writing” (Knowledge Sharing Toolkit)
• “Brainwriting” (CreatingMinds)