Bize, Mustafa Kemal Atatürk‘ün isminin hikayesi olarak ne öğretildi?
“Atatürk askeri okuldayken, matematik öğretmeni ‘Senin de adın Mustafa, benim de adım Mustafa. Sana bundan sonra Mustafa Kemal diyelim.’ demiş ve Atatürk’e Kemal ismini takmış.”
Biraz “çocukça” da olsa, bu hikaye genellikle kabul gören bir hikayedir. Halbuki işin aslı hiç böyle değilmiş.
Aylar önce arkadaşım, gazeteci (adayı) Esra Özkan, bulduğu bir makaleyi benle paylaşmıştı. Yazarı Durmuş Yılmaz makalede, Ziya isimli bir gazetede, 19 Temmuz 1922 tarihinde yayınlanan “Mustafa Kemal Paşa Hazretleri*” başlıklı bir yazıdan bahsediyor. Orada geçen cümleler şöyle:
(…)
İbtidaî tahsilinden sonra Selanik Askeri Rüşdiyesine dahil olan (Mustafa Efendi) az bir zaman zarfında gösterdiği harikalarla muallimlerinin nazar-ı dikkatini celp etti ve Riyaziyatda, Fransızca ve Edebiyatta birden bire yükselen müşarünileyhin ismine muallimleri tarafından şehid-i hürriyet Namık Kemal Bey’e izafeten bir de (Kemal) namı verildi.
(…)
* “Hazretleri” kelimesine takılmaya ben lüzum görmedim ama o kelimeye takılabilecek kimseler, şunu da göz önünde bulundurmalı: Monarşi sisteminden henüz tam olarak çıkılmadığı, cumhuriyetin ilan edilmediği 1922 yılında insanların yeni liderlerine, bize şu an için abartılı gelebilecek bu hitapla seslenmesini normal karşılayabiliriz.
Durmuş Yılmaz, edindiği bu bilginin kesin olarak kanıtlanamayacağının farkında ama mantıklı bir bakış açısıyla, bu yazının 1922 yılında yani Atatürk‘ün hayatta olduğu bir zamanda yayınlandığını ve Atatürk‘ün bu yazıyı yalanlamadığını, dahası, Atatürk‘ün birçok yerde Namık Kemal‘den çokça alıntı yaptığını, buna göre bu bilgiye güvenilebileceğini söylüyor.
Hiç değilse bize anlatılan hikayeden daha mantıklı geldiği için, ben bundan sonra bu bilgiye güveneceğim.
