Uykumu bir türlü düzene sokamadığım gerçeğini düzenli aralıklarla kabullenip, düzenli aralıklarla isyan ediyorum ve uykumu düzene sokmaya çalışıyorum. Bu aralar yine isyankâr bir dönemdeyim. Ama bu sefer daha kararlıyım (her isyankâr dönemimde olduğu gibi).
İzlediğim (çok ama çok alakasız) bir videodan esinlenerek, uykumu düzene sokmak için sesli düşündüm dün gece (uykum kaçmıştı). Sordum:
“Uykumu düzene sokmak için en gerekli adım hangisi?”
Cevabı az çok belli olan bir soru bu: Erken kalkmak. Nitekim ne kadar geç yatarsam yatayım, hattâ hiç uyumasam bile, her güne erken başlamanın uzun vadeli sonucu uykumun düzene girmesi oluyor — nadiren de olsa tecrübe ettiğim için biliyorum bunu. Tamam, bunu cebe koydum, sonraki soruyu sordum:
“Her gün erken kalkmamı garantileyecek olan şey nedir?”
Bunun cevabı da zor değil: Erken yattığımda erken kalkıyorum. AMAAA (bu “AMAAA”yı söylerken bağırarak ayağa kalktığımı düşünün) sonraki soru, yazıyı yazmama sebep olan cevapların sorusu:
“Her gün erken yatmamı engelleyen şey(ler) nedir?”
İşte bu, 33 yıllık hayatımda (daha doğru bir ifadeyle, uykumu düzene sokmaya çalıştığım 13 yıl boyunca) bir defa bile sormadığım bir soru. Bir süre (ve volta atarak) düşünüp vardığım üç sonuç, verdiğim üç cevap var:
– Uyandıktan hemen sonra geri yattığım zaman, o günün akşamı erken uyumamı zorlaşıyor. (Beni tanımayanlara not: Kendi işimin patronu ve kendi işimin çalışanı olduğum için, patronum da çalışanını çok kayırdığı için, mesailerimi istediğim gibi belirleyebiliyorum. Bu iyi bir şey değil, kötü bir şey.)
– Gün içinde uykum geldiğinde (1 saat veya daha uzun süre) uyumak, o günün akşamı erken uyumamı olanaksızlaştırıyor.
– Akşam yatağa girmeden önceki saatlerde beni uyanık tutacak şeyler yapmak (yemek, içmek, ekranlara bakmak, sosyalleşmek vb.) hem erken uyumamı zorlaştırıyor, hem de (bir şekilde uyursam) uyku kalitemi kötüleştiriyor.
Geldik sonuca (artık kısa yazılar yazacağımı söylemiştim). Bu sorular ve cevaplar ışında, uykumu düzene sokacak adımların sayısını beşe çıkarmış oldum:
- Doğru saatte uyanmak: Herkes için değişir, benim için bile değişiyor. Lisedeyken 7 buçukta uyanmaya alışmıştım, bir ara 8’de uyanıyordum, 2019’da 8 veya 9’da uyanabiliyordum, son zamanlarda 7 buçuktan vazgeçip 9’a aldım alarmı. 9 veya öncesi olsun, çamurdan olsun. Uykum düzene girdiğinde otomatikleşecek.
- Uyandıktan sonra uyumamak: Demesi kolay, yapması zor. En azından benim için. Uykum düzene girdiğinde otomatikleşecek.
- Gün içinde uyumamak: Bu biraz daha kolay ama uykum düzene girdiğinde bile otomatikleşmeyebilir.
- Doğru saatte uyarıcıları kesmek: Ekranlar başta olmak üzere bütün uyarıcıları 11 gibi, en azından 12’den önce kesmem gerekiyor. Belki de en zoru, en çok dikkat etmem gereken adım çünkü uykum düzene girdikten sonra bile otomatikleşmiyor!
- Doğru saatte yatmak: İlk dört adımda başarılı olduktan sonra kesinlikle otomatikleşecek bir adım. Üstelik 3’te de uyusam, 12’de de uyusam uyku düzenimi diğerleri kadar etkilemesi mümkün değil (ama uyku kalitemi etkileyebilir).
Her gün bu beş adımı başarıyla atabilecek miyim? Muhtemelen hayır: Uyku düzeni mükemmel olan insanların bile her gün bu beş adımı atabildiğini sanmıyorum. Ama şimdiye kadar denediğim hiçbir şeyde fark etmediğim, şimdiye kadar okuduğum/izlediğim hiçbir kaynakta bahsedilmeyen şu ara adımları fark etmek beni çok sevindirdi.
Ocak ayındayız, bu fikri yıl boyunca denemeye karar verdim. Beş adımı uygulayabildiğim kadar uygulayacağım, bakalım başarabilecek miyim?
