Önnot: Bu konunun konuşulduğu konularda çoğunlukla yazı okunmadan yorum yapılıyor, ben bunu istemiyorum. Rica ediyorum yazının tamamını okuduktan sonra yorumlayın.
2. Türk Blog Yazarları toplantısında en çok tartışılan konu da bilişim terimleriydi. Blog yazarları olduğumuz için de haliyle “blog” kelimesi en çok kafa yorduğumuz kelimeydi. “İnternet” gibi, “monitör” gibi milletin ağzı henüz alışmadan “blog” kelimesine Türkçe bir karşılık bulmaya çalıştık ve bunu kendi blog’larımızda da yazacağımız konusunda anlaştık. Ben iki ay sonra yazıyorum gerçi :D. Gerçi 2007 yazında bu konuda bir yazı yazmıştım ama o zaman hem bu konularda pek bilgili ve yetkin değildim, hem de şimdiki fikrim o zamankinden farklı.
Benim bu çevirme hadisesinde iki tane fikrim var ve ikisinden de vazgeçeceğimi sanmıyorum:
Birinci fikrim, bir terime Türkçe karşılık bulana kadar yabancı kökenli kelimeyi kullanmamız gerektiği. Henüz herkes alışmadan “günce” demek, “günlük” demek, “seyir defteri” demek falan garip oluyor bana göre.
İkinci fikrim de şu: Tam bir karşılık bulmaktansa akla yatan, ağza garip gelmeyen bir kelime bulmak daha doğru geliyor bana. “Blog” kelimesi, “weblog” kelimesinin kısaltılmışıdır ve bizim buna “ağ kütüğü” diyecek halimiz yok sanırım. Aynı şekilde “ağ” kelimesini kullanmaya da gerek görmüyorum. “Bilgisayar” kelimesinin “computer”la (“hesaplayıcı”) uzaktan yakından ilgisi yoksa “blog”un da, karşılık olarak kullanılacak kelimeyle bir ilgisi olması gerekmiyor. Elbette “fartaç” gibi saçma, sallama bir kelime de bulmamalıyız, “blog” kelimesinin anlamını da karşılamalı.
Üçüncü bir görüşüm var, bunda da ısrarlıyım ama bir anlamda ikinci fikrimle çelişiyor: “Gün” kökünden gelen herhangi bir kelimenin kullanılmasına karşıyım. Blog kavramında yazılar sık sık yazılmalıdır, ama sık sık yazılmak zorunda değildir. Hatta her gün yazılmak zorunda falan da değildir. Buna göre “günlük” veya “günce”, blog’un anlamını kesinlikle karşılamıyor. Dahası, eşseslilik karmaşasına girmemek için günlük hayatta çok sık kullanılmayan bir kelimenin kullanılması veya yine “blog”un anlamını karşılayabilecek yeni bir kelime türetmek bana daha mantıklı geliyor. Örneğin “Recep Tayyip Erdoğan günlük tutuyormuş.” dendiğinde bir günlük mü tutuyor, yoksa bir blog mu tutuyor? Karıştırılabilir.
Lak lak konuştum, önerim yok mu benim? Var: yazıt.
Kelimeye yakından bakalım. Önce anlamı: bir kimse veya bir olayın anısını yaşatmak için bir şey üzerine kazılan yazı, kitabe. Yani “yazıt”ın kullanılan anlamı, “blog” kavramına çok da karşı değil gibi. Bunun yanında kökü, eki bakımından da “blog” kavramına bir zıtlığı yok. Üçüncü güzelliği de günümüzde tarih, arkeoloji gibi konular haricinde “yazıt” kelimesini neredeyse hiç kullanmadığımızdan dolayı “yazıt” kelimesi, diğer kullanımlarla karıştırılmaz. Tek kötü tarafı bu kelime kabul edilir ve kullanılmaya başlanırsa “yazıt yazarlığı” gibi bir kullanımın ilk başlarda garipsenecek olması. Yine de unutmayalım ki millet “kompüter”den “bilgisayar”a geçerken de “bilgisayar” çok garipsenmiş, hatta yadırganmış.
Özetle: Önerim “yazıt” kelimesidir; “günce”ye, “günlük”e de ölümüne karşıyım :). Sizin görüşlerinizi de bekliyorum.
Yorumlar kapalı.